Hulpmiddelen
Van Land Veranderen:
nos.nl
nos.nl
Sociëteit Utrechts corps tot eind maart dicht vanwege 'grietenlijst'
De sociëteit van het Utrechtsch Studenten Corps (USC) blijft dicht tot 31 maart, meldt de studentenvereniging op haar website. Het besluit is genomen nadat vorige week een door leden gemaakte 'grietenlijst' uitlekte, waarop dertig studentes van de vrouwelijke studentenvereniging U.V.S.V werden beoordeeld op hun uiterlijk en seksuele prestaties. De vereniging schrijft dat er al stappen in de goede richting zijn gezet, maar zijn er "duidelijk meer maatregelen vereist om ervoor te zorgen dat dit soort acties en denkwijzen volledig verdwijnen van onze vereniging". Het is de bedoeling dat leden buiten de sociëteit bijeenkomen "om samen extra stappen in de goede richting te zetten", schrijft RTV Utrecht. Draken In de PowerPoint-presentatie die vorige week uitlekte zijn foto's, adressen en telefoonnummers te zien van de studentes. Veel van de foto's tonen de studentes in bikini of avondjurk, vergezeld van teksten als: "Wat ons betreft geilste van jaartje 23", "Heeft vrij lekker kontje" of "Pffffff erg dik". Ook werden ze ingedeeld in twee groepen: aantrekkelijke vrouwen en zogenoemde 'draken'. Een onbekend aantal leden van USC is voor onbepaalde tijd geschorst. Ook het Openbaar Ministerie is een onderzoek begonnen naar de kwestie. Verschillende ouders van de jonge vrouwen op de lijst zijn van plan om aangifte te doen. Volgens de advocate van de ouders willen de vrouwen dit niet zelf doen omdat ze niet met naam genoemd willen worden. Ook dienen de ouders een klacht in bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP).
4 u
nos.nl
2040 wordt belangrijk jaar voor het klimaat, meeste werk moet dan zijn gedaan
Nederland heeft een klimaatdoel voor 2030 en een einddoel voor 2050. Dat einddoel is een volledig klimaatneutrale samenleving, net als de rest van de Europese Unie. Maar twintig jaar is best lang. Vandaar dat wordt gekeken naar een tussendoel voor 2040. Hoe zou dat doel eruit kunnen zien? Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) vroeg het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) om de mogelijkheden op een rijtje te zetten. Uitgangspunt daarbij is het klimaatakkoord van Parijs. Nederland, de EU en tal van andere landen willen de opwarming beperken tot maximaal 1,5 graad. Om daar nog een fifty-fifty-kans op te behouden, kan de wereld in totaal nog zo'n 250 miljard ton CO2 uitstoten. Dat is zesmaal de huidige jaarlijkse uitstoot wereldwijd. 'Eerlijkheidsprincipe' Deze hoeveelheid kan worden uitgesmeerd over de jaren tot 2050, maar dan moet de wereldwijde uitstoot wel in 2030 al fors zijn verlaagd, en het meeste werk moet in 2040 zijn gedaan. Hoe dit over de landen wordt verdeeld, moet nog worden bepaald. Daarbij hangt het er vanaf welk eerlijkheidsprincipe wordt gehanteerd, zegt hoofdauteur Detlef van Vuuren, van het PBL en de Universiteit Utrecht. "Als we bijvoorbeeld historische verantwoordelijkheid vooropstellen, zou de Nederlandse uitstoot in 2040 al rond nul moeten liggen." De simpelste manier is een rechte lijn trekken tussen 2030 en 2050. Dan kom je (zowel in Nederland als EU-gemiddeld) uit rond een 80 procent lagere uitstoot in 2040. Maar dat is niet de beste manier om op koers te komen voor het einddoel van 2050, waarschuwden experts eerder al. Dat komt doordat de laatste loodjes het zwaarst wegen. En dus zouden we in 2040 dichter bij het einddoel moeten zijn. De Europese wetenschappelijke klimaatraad adviseerde daarom een uitstootverlaging van 90 tot 95 procent voor 2040, ten opzichte van het basisjaar 1990. Op basis van dit advies stelde de Europese Commissie onlangs een 90 procent-doel voor, als EU-gemiddelde. Haalbaarheid hangt af van eerlijkheid Ook voor Nederland zou een uitstootverlaging van 90 procent een compromis kunnen zijn tussen mondiale rechtvaardigheid en technische haalbaarheid, zegt Van Vuuren. "Lastig voor Nederland is de hoge bevolkingsdichtheid en het relatief grote aandeel van de lastig te verduurzamen intensieve landbouw." "Voordelen voor Nederland zijn dan weer de relatief grote en ondiepe Noordzee met veel wind, de aanwezigheid van grote lege gasvelden voor eventuele ondergrondse CO2-opslag en de hoge welvaart, waardoor we relatief veel kunnen investeren in de benodigde infrastructuur." Zo hebben we de technische en geofysische haalbaarheid redelijk goed in beeld, zegt Van Vuuren. "Een nieuwer onderzoeksterrein is de maatschappelijke haalbaarheid. Mensen zijn bereid emissiereducties te accepteren, mits ze ervaren dat dit ook rechtvaardig is en anderen dit ook doen." Alle EU-lidstaten moeten binnenkort reageren op het voorstel van de Europese Commissie. Donderdag wordt erover gedebatteerd in de Tweede Kamer. Uiterlijk voor de klimaattop van 2025 wordt van alle deelnemende landen gevraagd nieuwe nationale klimaatdoelen in te dienen voor 2035 of 2040.
5 u
nos.nl
Toch geen voorrang op TU Delft voor vrouwelijke ruimtevaartstudenten
De TU Delft mag vrouwen die Lucht- en Ruimtevaarttechniek willen gaan studeren niet voortrekken. De Onderwijsinspectie heeft de universiteit teruggefloten. Volgens de inspectie is het plan in strijd met de wet. Op de site van de universiteit is dan ook te lezen dat het beleid daarom "momenteel" niet wordt ingevoerd. De universiteit liet in januari weten voor komend studiejaar een voorkeursbeleid toe te willen passen. Bij wijze van pilot zou 30 procent van de studieplekken voor de bachelorfase worden gereserveerd voor vrouwen. Nu is 20 procent op de opleiding vrouw. Dat percentage groeit volgens de universiteit al jaren niet echt meer. De pogingen om meer vrouwen zich aan te laten melden voor de opleiding wierpen geen vruchten af. "We hebben met gerichte voorlichtingscampagnes gewerkt, zoals het inzetten van rolmodellen, maar dat had maar beperkt effect", zegt opleidingsdirecteur Joris Melkert tegen de Volkskrant. "Een quotum zagen we als laatste mogelijkheid." 'Gelijke kansen' De TU Delft legt zich er niet bij neer. "We blijven ons volledig inzetten voor een meer inclusieve en diverse leeromgeving voor onze studenten", schrijft de TU Delft, "en we zullen binnenkort contact opnemen met het ministerie om te bespreken hoe we verder kunnen gaan met maatregelen voor gelijke kansen in het hoger onderwijs." Tegen het ANP zegt de Onderwijsinspectie te snappen dat er behoefte is aan meer vrouwelijke studenten bij technische opleidingen, "maar de wet staat het voortrekken op basis van iemands geslacht op dit moment niet toe". Voor studenten die in september willen beginnen aan de opleiding, geldt weer een reguliere selectie op basis van ranking, meldt de TU Delft. Ieder jaar zijn er bijna 3000 aanmeldingen voor de bacheloropleiding. In totaal zijn er 440 plekken te vergeven. De aankomende studenten horen 15 april of ze in september mogen starten.
6 u
nos.nl
Kamerleden: indruk 'bemoeienis' voorgesprekken fraude-enquete
Kamerleden die lid waren van parlementaire onderzoekscommissies hebben de indruk dat ministeries hebben geprobeerd de enquêtes te beïnvloeden. Ministeries en uitvoeringsorganisaties zouden in de besloten fase van onderzoeken hebben geprobeerd mee te kijken. In minstens één geval voelde een gehoorde zich daardoor onder druk gezet. De parlementaire enquêtecommissie Fraudebeleid die het toeslagenschandaal onderzocht, ziet een patroon, want het gebeurde bij eerdere parlementaire enquêtes ook, hoorde de commissie. Die raadt daarom nog eens naar de wet te kijken die dit regelt. Controle houden Voordat een parlementaire enquêtecommissie begint met de openbare verhoren, doen de Kamerleden uitgebreid vooronderzoek. Ze houden daarvoor ook tientallen besloten verhoren. Mensen die gehoord worden, mogen van de wet iemand meenemen voor ondersteuning die ze zelf hebben uitgekozen. De parlementaire enquêtecommissie Fraudebeleid merkte dat dit in de praktijk anders ging. Zo was er vaak een vaste persoon van het ministerie die ambtenaren begeleidde. De commissie denkt dat de ministeries zo controle proberen te houden op wat hun ambtenaren in zo'n verhoor zeggen. En die ministeries wisten zo ook welke kant het onderzoek op ging, en konden hun ambtenaren voorbereiden op de vragen die zouden komen. Streng Bij de enquête naar de toeslagenaffaire gaf één ambtenaar toe de bijstandsverlener niet zelf te hebben gekozen, maar onder druk van de werkgever. De commissie denkt dat dat "stelselmatige praktijken" zijn. "Voorgaande parlementaire enquêtecommissies, zoals over de aardgaswinning, de woningcorporaties en de Fyra, hebben vergelijkbare ervaringen", schrijft de commissie. De commissie die zich bezighield met de gaswinning in Groningen kreeg de indruk dat de ministeries met beeldvorming bezig waren, juist op een moment dat de waarheid boven tafel moest komen. "Hierbij speelt ook mee dat de werkgever in het belang van de reputatie en beeldvorming van de organisatie handelt. Dit belang staat niet zelden op gespannen voet met het belang van waarheidsvinding", staat in dat rapport. Commissievoorzitter Tom van der Lee zegt daar nu over: "Je wil niet dat er te veel regie wordt genomen, want dat kan de waarheidsvinding bemoeilijken." De commissie Fraudebeleid meldt niet bij welk ministerie of welke uitvoeringsorganisatie de ambtenaar werkte die zich onder druk gezet voelde door de werkgever. Wel hoort de NOS van betrokkenen dat vooral de ministeries van Financiën en Sociale Zaken telkens dezelfde mensen meestuurden. 'Gesprekstrainingen' Een woordvoerder van Financiën zegt dat de begeleiding alleen gebeurde "uit goed werkgeverschap". Een bijstandsverlener kon de ambtenaar bijvoorbeeld helpen documenten te zoeken. De woordvoerder stelt dat het vaak dezelfde bijstandsverlener was omdat die daar nu eenmaal expertise in had. "Voor zo ver ik weet is alles gebeurd op basis van vrijwilligheid." Het ministerie bood ambtenaren ook gesprekstrainingen aan. Ook dat was volgens de woordvoerder alleen om ze te helpen bij het verhoor, niet om de waarheidsvinding in de weg te zitten. Een woordvoerder van Sociale Zaken zegt dat ambtenaren een vrije keus hadden, maar vaak iemand van het ministerie erbij vroegen omdat die verstand van zaken had. Daardoor kon het gebeuren dat dezelfde mensen verschillende keren meegingen.
7 u
nos.nl
Israël bespreekt aanvalsplan Rafah met VS, delegatie reist naar Washington
De regering van Israël stuurt een delegatie naar Washington om de voorgenomen aanval op de stad Rafah in de Gazastrook te bespreken. Dat hebben president Netanyahu en president Biden afgesproken in hun eerste rechtstreekse contact sinds een maand. Witte Huis-adviseur nationale veiligheid Jake Sullivan zei na afloop dat de Israëlische delegatie deze week of volgende week in Washington wordt verwacht. Hij zei ook dat die aanval niet zal beginnen voordat de ontmoeting in Washington heeft plaatsgevonden. Biden en zijn minister van Buitenlandse Zaken Blinken hebben herhaaldelijk gezegd dat ze bang zijn voor een bloedbad in Rafah. De stad in het zuiden van de Gazastrook is volgens Israël het laatste grote bolwerk van Hamas. Vernietiging van Hamas is een van de doelen in de Gaza-oorlog, andere zijn de bevrijding van de Israëlische gijzelaars en voorkomen dat Israël nog eens vanuit Gaza wordt aangevallen. Sullivan zegt dat de VS Israëls streven naar veiligheid steunt, maar vroeg Netanyahu af te zien van een grootscheeps grondoffensief tegen Rafah. "Een grote grondoperatie daar zou een vergissing zijn", zei Sullivan. "Dat leidt tot nog meer doden onder onschuldige burgers, verergert de trieste humanitaire crisis, vergroot de anarchie in Gaza en isoleert Israël internationaal nog meer." Trouwste bondgenoot Door de oorlog in Gaza en een mogelijke aanval op Rafah liep de spanning tussen Israël en zijn trouwste bondgenoot de afgelopen weken op. Israël verweet de regering-Biden dat het Israël het recht op zelfverdediging ontzegt. "Dat is onzin", zei Sullivan. De VS eist dat een aanval op Rafah gepaard gaat met een "geloofwaardig" plan waarin de veiligheid van onschuldige burgers wordt gegarandeerd. De Israëlische legerwoordvoerder Hagari zei vorige week dat hij de meer dan een miljoen Palestijnse vluchtelingen in Rafah wil evacueren naar het midden van de Gazastrook. De bedoeling is om "humanitaire eilanden" te creëren waar de vluchtelingen voorzien worden van tijdelijk onderdak, eten en water.
7 u
nos.nl
'Familieclub' sc Heereveen baalt van geweld in stadion waarbij kind gewond raakte
Sc Heereveen baalt enorm van het geweld dat uitbrak in de laatste minuten van de wedstrijd tegen Feyenoord (2-3) zondag. De Mobiele Eenheid moest ingrijpen toen thuisfans de confrontatie wilden aangaan met Feyenoord-supporters. Een kind kreeg een aansteker tegen zijn hoofd en moest met een bebloed hoofd worden afgevoerd. Algemeen directeur Ferry de Haan van sc Heereveen noemt het voorval "heel treurig". "Het moest een voetbalfeest zijn, dat was het 88 minuten lang. Dit is absoluut iets dat niet te tolereren valt." Met het jongetje dat gewond raakte door de aansteker gaat het redelijk goed. "Wij zullen als club richting hem goede nazorg bieden. Wij zullen hem op een gepast moment met de familie uitnodigen en laten zien dat het ook 90 minuten lang een voetbalfeest kan zijn", zegt De Haan tegen Omrop Fryslân. Familieclub Burgemeester Avine Fokkens van Heereveen wil dat de club zijn imago als "familieclub" niet verliest door het incident. "We waren altijd de club die bekendstond om de gemoedelijke sfeer, elke wedstrijd begint met het Friese volkslied, wedstrijden waar iedereen graag naartoe wil komen. Dat dat beeld de laatste tijd aan het veranderen is, vind ik ontzettend jammer", zegt Fokkens. "Door dit soort incidenten krijg je natuurlijk heel gauw dat ouders denken: ja jongens, dat gaan we niet meer doen. Richting hen wil ik aangeven: we zijn er ook juist voor dit soort supporters. Ik kan me niet voorstellen dat de club daar anders in staat." Volgens de regionale omroep ging het mis in het vak naast het uitvak. Een groep van zo'n twintig Feyenoord-supporters zat tussen de Heereveen-aanhang. Toen de 2-3 in de eindfase viel, ging het mis tussen de twee groepen. Twee arrestaties Stewards konden een grote escalatie voorkomen. "Het is niet tot een echte confrontatie gekomen, maar er zijn wel zaken gebeurd die we gewoon niet willen", zegt De Haan. "Alles wordt nu onderzocht, geëvalueerd, en daar zullen we op wachten om te kijken hoe we dat in de toekomst gaan voorkomen." Burgemeester Fokkens hoopt aan de hand van beelden daders te identificeren. "Tegen die mensen zullen we maatregelen gaan treffen." De politie heeft na de wedstrijd twee mensen aangehouden in de buurt van het stadion, één vanwege het mishandelen van een omstander, een ander voor het gooien van een steen richting de politie en het bezit van vuurwerk. Heerenveen wil in de toekomst niet gaan voetballen zonder uitsupporters: "We willen een gastvrije club zijn en blijven", zegt De Haan. "Spelen zonder supporters maakt het wel erg saai", vult Fokkens aan.
8 u
nos.nl
Celstraffen geëist tegen klusjesmannen die drugsgeld wegsluisden
Het Openbaar Ministerie eist celstraffen tot negen jaar in een rechtszaak over het wegsluizen van een half miljard euro aan drugsgeld. In de rechtbank in Den Bosch staan acht verdachten terecht. Ze maakten volgens het OM deel uit van een koeriersnetwerk. De groep zou zijn aangestuurd zijn door een Griek die al eerder is aangehouden op verdenking van witwassen. Onderzoek vanuit de Taskforce Underground Banking (TF-UB), met behulp van de Amerikaanse FBI, bracht de zaak aan het rollen. De groep hield zich tussen juni 2020 en maart 2021 dagelijks bezig met het ophalen, tellen, herverdelen en wegbrengen van grote hoeveelheden contant geld. In totaal is er in 8 maanden ruim 240 miljoen euro '' opgehaald' en ruim 240 miljoen euro 'weggebracht. Geld wegsluizen is een belangrijk onderdeel van de internationale drugshandel. Omdat het gaat om het witwassen van vele miljoenen, verplaatsen ondergrondse bankiers het geld binnen een wereldwijd netwerk. Klusjesmannen In dit geval ging het om het verplaatsen door Haagse klusjesmannen. Onder meer glazenwassers, schilders en schoorsteenvegers met een eigen werkbusje vervoerden op die manier honderden miljoenen naar twee locaties waar het geld verdeeld werd, in Den Haag en Amsterdam. Bij het oprollen van crytocommunicatieplatform EncroChat werd duidelijk dat het gaat om witwaspraktijken. Sommige verdachten gaven toe als geldkoerier te hebben gewerkt, maar ontkenden te weten dat het om misdaadgeld ging. Uit de chats blijkt dat dat niet waar is. De Griekse medeverdachte staat in een aparte zaak terecht. Naast de celstraffen eist het OM geldboetes tussen 10.000 en 40.000 euro. De officier van justitie eist daarnaast dat de in beslag genomen geldbedragen en auto's worden afgepakt.
8 u
nos.nl
Poetin staat stil bij annexatie van de Krim, en feliciteert zichzelf
De Russische president Poetin heeft zijn geregisseerde herverkiezing gevierd tijdens de herdenking van de annexatie van de Krim, hert Oekraïense schiereiland dat tien jaar geleden in een militaire operatie werd geannexeerd. "Alle eer aan Rusland", zei Poetin op het Rode Plein in Moskou. Op 27 februari 2014 bezetten zwaarbewapende militairen in uniformen zonder herkenbare insignes het parlementsgebouw in de hoofdstad Simferopol. Een paar weken later werd de Krim door Rusland ingelijfd, nadat de deels Russisch sprekende bevolking zich in een schijnreferendum had uitgesproken voor aansluiting bij Rusland. "Precies tien jaar geleden, hier op het Rode Plein, herinnerde ik mij dat de Krim een onzinkbaar vliegdekschip wordt genoemd. Dit bracht mij op de gedachte dat de Krim is teruggekeerd naar zijn thuishaven", zei Poetin in een korte toespraak . Steun van 'andere presidentskandidaten' De andere kandidaten van de onvrije verkiezingen, die zelf geen schijn van kans maakten, stonden loyaal naast Poetin op het podium. Met zijn nieuwe termijn van zes jaar wordt de 71-jarige Poetin de langst zittende Russische leider in meer dan 200 jaar. "Nieuwe Rusland" Tijdens de bijeenkomst op het Rode Plein riep Poetin de Donbas en andere bezette gebieden in Oekraïne uit tot het "Nieuwe Rusland". Hij zei dat er nieuwe spoorverbindingen worden aangelegd en dat de bezette regio's "de wens hebben uitgesproken om terug te keren naar hun oorspronkelijke familie". De annexatie van de Krim en andere bezette gebieden in Oekraïne is internationaal niet erkend. De Oekraïense strijdkrachten nemen geregeld Russische doelen op de Krim onder vuur, met raketten en drones.
8 u
nos.nl
Ronnie Flex roept volgers op tot protest tegen platenlabel Top Notch
Het conflict tussen Ronnie Flex en zijn voormalige muzieklabel Top Notch is zo hoog opgelopen dat de artiest nu een protestactie op touw zet. Ronnie Flex roept zijn 900.000 volgers via het Instagramplatform Threads op om morgen naar Rotterdam te komen voor een protest tegen Top Notch. De artiest vindt dat het label misbruik heeft gemaakt van onervarenheid en leeftijd en hem destijds opzadelde met een slecht contract. Hij probeerde zijn gelijk te halen via de rechter, maar die zaak verloor hij vorige maand. Ronnie Flex, die eigenlijk Ronell Plasschaert heet, tekende in 2015 een contract bij Top Notch, het grootste platenlabel van Nederland. In dat jaar brengt hij samen met andere beginnende hiphopartiesten het album New Wave uit. Daarop staat ook de hit Drank& Drugs die voor zowel Ronnie Flex als Lil' Kleine een doorbraak betekent. Daarna volgen nog meer succesvolle albums en diverse popprijzen voor Plasschaert. Hij stelt dat hij te weinig heeft verdiend aan zijn successen. Ook zit het hem dwars dat hij niet de eigenaar is van de originele opnames van zijn muziek. Plasschaert kreeg naar eigen zeggen slechts 8 procent van de inkomsten, later werd dat bijgesteld naar 15 procent. In 2021 brak hij met Top Notch en een jaar later sleepte hij het label voor de rechter. De rechter verwierp zijn bezwaren: alle afspraken stonden duidelijk in het contract en Plasschaert was meerderjarig toen hij het contract tekende. Het contract was bovendien ook gelezen door een tweede persoon, die later zijn manager werd. De rechter oordeelde dat het de verantwoordelijkheid is van de artiest om de tekst van een contract goed door te lezen voor die een handtekening zet. 'Rechtstreeks uit het buurthuis' Ronnie Flex is tegen de beslissing in hoger beroep gegaan, maar opent nu ook op sociale media, wat hij noemt, zijn strijd tegen 'de industrie'. Zo schrijft hij: "Want waar het dus op neer komt is dat als jij iemand zo ver krijgt om 90 procent van zijn verdiensten af te staan en diegene zet een krabbel, dan is dat dus gewoon oké en prima?" en "Niet iedereen heeft een oom of tante die je kan helpen enz, ik ben gewoon selfmade rechtstreeks vanuit het buurthuis gekomen." "Een groot probleem in de muziekindustrie is dat jonge artiesten niet de juiste begeleiding krijgen en ook zelf geen hulp zoeken," zegt presentator en muziekdeskundige Mahi Khalesi tegen NOS Stories. Hij is onder meer werkzaam als talentscout bij Sony Music. "Ze zijn vaak allang blij dat ze eindelijk mogen tekenen." De deal die Ronnie Flex sloot is niet ongebruikelijk, zegt Khalesi. "Dat noemen we een artistdeal en dat zie je vaak bij opkomende artiesten. Labels nemen met beginnende artiesten risico's omdat ze een investering doen waarvan niet zeker is of die succes heeft." Daarom zijn volgens Khalesi bij zo'n contract de percentages vaak wat lager, maar de investeringen weer wat hoger. "Een van de belangrijkste tips aan jonge artiesten is wat mij betreft: teken niks wat je niet begrijpt," zegt dj en advocaat Sander Petit. "Zeker als er lastige berekeningen worden gemaakt, moet je heel goed uitzoeken wat er onder de streep voor jou overblijft." Juist een advocaat kan helpen met uitleggen waar je precies voor tekent, zegt Petit. "Je kunt je ook aansluiten bij de kunstenbond, die een contractscan kan doen voor jou. En gelukkig hebben muziekopleidingen steeds meer aandacht voor contracten." Verantwoordelijkheid labels Hoewel Top Notch juridisch in zijn recht staat, hebben ook labels wel verantwoordelijkheden vindt zowel Khalesi als Petit. Zo zegt Khalesi dat het ook aan een label is om bij A-artiesten een contract open te breken en de percentages aan te passen. Sommige labels doen dat wel en sommige labels doen dat niet. Tussen 2015 en nu is er veel veranderd ziet muziekdeskundige Khalesi. "Dit is een hele andere tijd. Sinds 2015 is Spotify veel belangrijker geworden. Ook is de populariteit van hiphop heel erg gegroeid, dat is tegenwoordig echt booming. Dat creëert nieuwe mogelijkheden, zegt Khalesi: " Zo bieden veel labels tegenwoordig een advocaat aan tot 2000 euro. "Maar ook dan blijft het de verantwoordelijkheid van de artiest om daar ook gebruik van te maken."
9 u
nos.nl
Opsporing Verzocht morgen live in Terborg na heropening coldcase
De coldcasezaak van de doodgeschoten Tonny ter Horst uit Terborg is heropend. Het televisieprogramma Opsporing Verzocht wijdt er morgen een uitzending aan, live op de plek waar Ter Horst meer dan twintig jaar geleden om het leven kwam. De broer van het slachtoffer gelooft sterk dat andere inwoners van de stad meer weten over de moord. Om de plaatselijke bevolking maximaal te betrekken bij het heropende onderzoek, wil Opsporing Verzocht daarom vanaf locatie uitzenden. Coldcasekalender Op 9 oktober 2000 werd de 34-jarige Tonny ter Horst doodgeschoten, nadat twee vluchtende overvallers hem op straat waren tegengekomen. Ze schoten hem van dichtbij neer. De zaak werd in 2020 op een coldcasekalender gezet. De politie maakt zo'n kalender om onopgeloste zaken onder de aandacht te brengen en om te voorkomen dat ze worden vergeten. Na de heropening van de coldcasezaak rond Ter Horst kwam er nieuwe informatie binnen. Het onderzoeksteam hoopt meer mensen te spreken te krijgen die mogelijk meer afweten van de zaak. Na de dood van Tonny werden twee mannen aangehouden, maar die werden al snel vrijgelaten. Belangrijke sporen, zoals de auto die de daders achterlieten en het moordwapen dat later werd gevonden, brachten de politie niet verder.
9 u
nos.nl
In Britse 'voedselwoestijnen' als Jaywick is geen vers eten te vinden
Dominic Waters woont in Jaywick, een plaatsje aan de Engelse oostkust in het graafschap Essex dat wel bekendstaat als een food desert, een voedselwoestijn. Food deserts zijn de armste plekken van het Verenigd Koninkrijk, waar vrijwel geen vers of voedzaam eten te vinden is. "Er is alleen een buurtwinkel op loopafstand waar je chips, frisdrank, ingeblikte producten en wit brood kunt krijgen", vertelt hij. Als alleenstaande vader met een uitkering heeft Dominic zo'n 1,70 pond (1,90 euro) per dag om te besteden aan eten. Hij heeft geen auto, net als de meeste buren. Met de bus naar de supermarkt gaan betekent minder geld overhouden voor boodschappen. En dus komt het er vaak op neer dat hij, net als veel mensen in zijn omgeving, voor ongezond en bewerkt voedsel vlakbij kiest, in plaats van groente en fruit waarvoor hij naar de supermarkt moet reizen. Ook de kosten van gas en elektriciteit tellen mee in de dagelijkse voedselkeuzes die Dominic maakt, zegt hij. Zelf groente koken kost meer energie dan een kant-en-klaarmaaltijd met veel ongezonde vetten, zout en suiker in de magnetron stoppen. "De magnetron is de goedkoopste manier om iets te bereiden", zegt Dominic. "Dat kost maar een paar cent aan elektriciteit. Terwijl het aanzetten van het gasfornuis of de oven al snel 1,50 pond aan energie kan kosten." Gezondheidsongelijkheid Het is een bekend probleem in het Verenigd Koninkrijk: wanneer je arm bent, kun je je vaak geen gezonde, voedzame maaltijd veroorloven. Hierdoor komen in achterstandswijken meer leefstijl gerelateerde ziekten voor, zoals obesitas, overgewicht en hart- en vaatziekten. Ook is de levensverwachting in armere wijken over het algemeen lager. Dit fenomeen staat bekend als 'gezondheidsongelijkheid': de mate waarin economische en sociale factoren van invloed zijn op de gezondheid en levensverwachting van de armere bevolking. Jaywick aan de Engelse oostkust is een plaats waar je goed kunt zien wat het betekent om in een 'food desert' te wonen. In Groot-Brittannië heeft zo'n 15 procent van de huishoudens niet genoeg geld om gezond voedsel op tafel te zetten, volgens recent onderzoek van de Food Foundation. Dat komt volgens de stichting neer op 8 miljoen volwassenen en 3 miljoen kinderen. "En de situatie is verslechterd door de enorme prijsstijgingen", zegt directeur Anna Taylor. "We zien dat gezinnen met de laagste inkomens vaak het eerst bezuinigen op groenten en fruit. Ongezonde voedingsmiddelen met veel calorieën kosten ongeveer de helft de helft van gezondere voedingsmiddelen. Dus als je heel weinig geld hebt, duwt het voedselsysteem je in de richting die het minst gezond is. Vaak betekent dit dat gezinnen kiezen voor zeer goedkope, energierijke, bewerkte koolhydraten om hun buik te vullen." Vooral bij kinderen is goed te zien hoe obesitas steeds meer een 'ziekte van de armen' wordt. Er is grofweg twee keer meer obesitas bij kinderen uit achtergestelde en armere wijken. "Dat komt deels door de manier waarop ons voedsel is geprijsd", zegt Taylor. Het gevolg is dat het Verenigd Koninkrijk een van de hoogste percentages obesitas heeft van Europa (27,8 procent). Experts schrijven dat deels toe aan slecht en goedkoop eten. Ter vergelijking: in Nederland heeft zo'n 15 procent van de bevolking obesitas. In het Verenigd Koningrijk is volgens andere onderzoekscijfers 57 procent van wat de Britten eten bewerkt en vaak ongezond voedsel. Ooit werd het kustplaatsje Jaywick (zo'n 5000 inwoners) Costa del Jaywick genoemd: toen was het nog een drukbezocht vakantieoord, waar de arbeidersklasse uit Londen op vakantie ging. Maar toen het toerisme verdween, droogden de investeringen in Jaywick op. De spoorlijn werd opgeheven, waardoor het dorp geïsoleerd raakte. Er is geen supermarkt. Alleen een buurtwinkel met snacks en een afhaalwinkel voor fish & chips. Criminele keuzes "We hebben in Jaywick vrijwel niets", zegt inwoner Danny Sloggett, "maar we hebben elkaar en we zorgen voor elkaar." Jaywick is een voorbeeld van hoe armoede en ongezondheid samenvallen: isolement en een gebrek aan investeringen leiden ertoe dat mensen geen werk hebben, ongezond eten en gezondheidsproblemen krijgen. Je ziet er veel mensen die te zwaar zijn, invalidewagens en rollators. "Ik heb mijn hele leven in Jaywick gewoond", zegt Danny, "maar er zijn geen banen. Tegen de tijd dat ik de bus had genomen naar een andere stad waar wel werk was, was mijn geld alweer op." Danny belandde in de criminaliteit; hij heeft zeven keer vast gezeten. Nu zet hij zich in om Jaywick te helpen. Hij kent alle buren en probeert campagne te voeren voor kleine verbeteringen in de buurt. "Weet je wat echt fantastisch zou zijn? Een moderne supermarkt in Jaywick. Dat zou een droom zijn voor onze wijk."
9 u
nos.nl
Niet langer meer automatisch asiel voor vluchtelingen uit Jemen
Mensen die vanuit Jemen naar Nederland vluchten, krijgen niet automatisch meer een verblijfsvergunning. Dat komt doordat bij die asielaanvragen de persoonlijke situatie nu ook moet worden meegewogen door de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). De eisen zijn aangescherpt omdat het volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken "wat veiliger" is geworden in Jemen. Volgens het vorige landenbeleid voor Jemen was het voor asielzoekers te gevaarlijk om naar dat land terug te gaan. Daardoor hadden zij bijna altijd recht op asiel, schrijft de IND. Nu is dat zogenoemde landgebonden beleid voor Jemen aangepast, schrijft staatssecretaris Van der Burg in een brief aan de Tweede Kamer. Minder gevechten Een van de redenen voor het aangepaste beleid is dat er volgens de staatssecretaris minder gevechten zijn. Dat leidde tot "een relatief laag aantal doden en gewonden onder de burgerbevolking, zeker wanneer dit wordt afgezet tegen de beginjaren van de burgeroorlog", aldus Van der Burg. "In het nieuwe beleid wordt bepaald dat niet iedereen in Jemen op dit moment een zodanig hoog risico loopt om slachtoffer te worden van willekeurig geweld", meldt de immigratiedienst. Daardoor zal de IND "in iedere asielprocedure individueel toetsen wat de risico's zijn". Verder breidt de staatssecretaris wel de lijst met risicogroepen uit, omdat is gebleken dat deze groepen meer kans hebben om aan geweld in Jemen te worden blootgesteld. Op die lijst staan nu onder meer ook journalisten, activisten, politici die kritiek uiten op de autoriteiten, alleenstaande vrouwen en vrouwen die vrezen voor gender-gerelateerd geweld. De staatssecretaris benadrukt wel dat de veiligheidssituatie in Jemen "fragiel" blijft en dat de humanitaire situatie "zeer slecht" is. Staakt-het-vuren Eind vorig jaar werden de strijdende partijen in Jemen het eens over de stappen die gezet moeten worden voor beëindiging van de burgeroorlog. Dat zijn onder meer een staakt-het-vuren in heel het land en verbetering van de leefomstandigheden. Gesprekken over een einde van het conflict kwamen vorig jaar in een stroomversnelling. In april werden er al honderden gevangenen uitgewisseld. Bij hoge uitzondering lukte het correspondent Daisy Mohr een aantal jaar geleden om samen met cameraman Pablo Torres Jemen binnen te komen. Daar zag ze hoe groot de humanitaire ramp in het land is:
9 u
nos.nl
Oekraïne wil Rusland pijnigen met droneaanvallen op oliesector
Terwijl de verschuivingen aan het front al maanden beperkt zijn, lijkt het erop dat Oekraïne steeds vaker aanvallen uitvoert op Russisch grondgebied - soms diep in Rusland, vele honderden kilometers over de grens. Ze worden uitgevoerd met drones, die niet zelden op weg worden gestuurd om olieraffinaderijen en -opslagdepots te treffen. Wat wil Oekraïne hiermee bereiken en hoe kunnen de drones de strijd beïnvloeden? Gisteren nog, op de dag van de Russische (schijn)verkiezingen, berichtte het ministerie van Defensie in Moskou dat zeventien Oekraïense drones waren neergehaald boven de zuidelijke regio Krasnodar, vier rond Moskou en de andere in andere regio's. Bij een raffinaderij in Slavjansk aan de Koeban, in de zuidelijke regio Krasnodar, ontstond brand. Maar ook dieper in Rusland zijn recent droneaanvallen gemeld op raffinaderijen, bijvoorbeeld in Rjazan en bij Nizjni Novgorod. Rjazan ligt zo'n 200 kilometer ten zuidoosten van Moskou, Nizjni Novgorod nog verder landinwaarts. Ook cijfers onderschrijven dat Oekraïne steeds vaker drones inzet. Waren er in 2022 elf geregistreerde droneaanvallen op Russisch grondgebied, vorig jaar was dit aantal 106 en in de eerste maanden van dit jaar al 33. Deze aanvallen maken deel uit van Oekraïnes 'diepe operatie', zegt Mart de Kruif, oud-commandant der landstrijdkrachten. "Aanvallen daar zijn gericht op het afgrendelen van het slagveld voor de vijand. Daarbij worden logistieke lijnen, voorraden geraakt." De Kruif schat dat de effecten voor de Russische oliesector beperkt zijn. "Maar het doel van Oekraïne is niet alleen voorraden treffen, met de droneaanvallen dwingen ze Rusland tot het verplaatsen van hun luchtafweer. Rusland moet daardoor keuzes maken en dat vinden ze niet leuk." Energie-expert Lucia van Geuns van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCCS) wijst erop dat de Russische olie-industrie enorm is. "Een droneaanval doet pijn, maar voor de hele industrie is het maar een speldenprik." 'Dieper, vaker en harder' Het zijn volgens haar wel speldenprikken die regionaal impact kunnen hebben. "Schade aan raffinaderijen betekent ongemak, maar die - zo heb ik begrepen - kunnen ze vrij snel repareren. Maar een brandend depot dicht bij de Oekraïense grens betekent dat je die olieproducten niet kunt gebruiken voor oorlogsvoering." Een recent uitgevaardigd exportverbod voor benzine is volgens Van Geuns niet zonder betekenis. "Raffinaderijen zijn voor binnen- en buitenlands gebruik. Het exportverbod moet het binnenlands gebruik garanderen: net als in de VS geldt: hoe hoger de benzineprijs, hoe ontevredener de mensen worden. Het Kremlin is gebaat bij een stabiele prijs, zonder tekorten." Defensiedeskundige George Dimitriu (Clingendael) ziet dat Oekraïne zoekt naar manieren om Rusland te raken. "Aan de frontlinie is het vastgelopen, dus kijken ze naar andere methoden. Door droneaanvallen zou je het kunnen laten rommelen in het Kremlin, maar daar blijkt nog weinig van. Daarvoor zouden die aanvallen dieper, vaker en harder moeten zijn." 'Het is afleiding' President Zelensky kondigde in december aan dat Oekraïne dit jaar meer dan een miljoen drones zou produceren. Het land heeft naar eigen zeggen meer dan 200 bedrijven die ermee bezig zijn. En hoewel Rusland ook niet stilzit, denkt minister Kamysjin, verantwoordelijk voor de militaire industrie, dat Oekraïne in het voordeel is. Massa, aantallen zijn daarbij volgens hem niet doorslaggevend. "Onze kracht zit in onze sterke mensen, onze ingenieurs, die de juiste oplossingen bedenken en die weten toe te passen." Marina Miron, defensie-expert aan King's College London, zet vraagtekens bij de effectiviteit van de droneaanvallen in Rusland. "Als poging om de Russische oorlogsfinanciering te dwarsbomen, verwacht ik er weinig van. Het is een druppel in een oceaan. Ze zijn hooguit van nut in pr-opzicht: de beelden van de aanvallen laten westerse bondgenoten zien: we vechten nog. Maar het is afleiding van wat er op het slagveld gebeurt." Daar ziet het er volgens haar niet goed uit. "Oekraïne kampt met grote tekorten aan mankracht en materieel. De droneaanvallen in Rusland zien er op een scherm geweldig uit, maar lossen die tekorten niet op." 'Nederland te laat' De Kruif onderschrijft dat de droneaanvallen geen 'gamechanger' zijn. "Bepalender is in hoeverre Oekraïne westerse steun houdt. Het leunt steeds meer op Europa. Wij in Nederland zijn veel te laat. We praten al twee jaar over de bouw van munitiefabrieken." Tegelijkertijd ziet hij positieve ontwikkelingen in Brussel en andere Europese hoofdsteden. "De industrie is aan het opstarten. De steun is niet optimaal, maar je kunt ook zeggen dat het glas halfvol is." Miron ziet Europa vooral worstelen. "Ze begrijpen dat ze moreel gezien moeten helpen, maar ze kunnen de aanvoer niet snel genoeg opvoeren. Daarbij, wat er in Europa extra wordt gedaan moet worden afgezet tegen Rusland, waar de oorlogsindustrie veerkrachtig is gebleken." Kijk deze video van Nieuwsuur om meer te weten te komen over de drone-oorlog tussen Oekraïne en Rusland:
nos.nl
Minister zwakt wet tegen discriminatie bij sollicitatie af voor steun in senaat
Om te voorkomen dat haar wet tegen discriminatie bij sollicitatieprocedures morgen sneuvelt in de Eerste Kamer, heeft demissionair minister Van Gennip (Sociale Zaken) haar voorstel verder afgezwakt. Ze hoopt daarmee tegemoet te komen aan de bezwaren die er leven in de senaat. Aanvankelijk was het de bedoeling dat de regels zouden gaan gelden voor bedrijven met ten minste 25 medewerkers. Die grens wordt nu verhoogd naar 50 werknemers, waardoor minder werkgevers ermee te maken krijgen. Bij de behandeling van de wet zeiden verschillende senatoren al dat ze bang zijn dat de regels niet werkbaar zijn voor kleine ondernemers. Eerder had Van Gennip al toegezegd dat er de eerste twee jaar niet op de strengere regels gehandhaafd wordt, zodat bedrijven kunnen wennen aan de nieuwe situatie. Ook geeft dat ruimte om de wet nog aan te passen als die toch niet goed blijkt te werken. Door de wet worden bedrijven verplicht bij werving en selectie van personeel objectief te werk te gaan. Kandidaten moeten beoordeeld worden op hun competenties, en niet vooral op de vraag of er een 'klik' is, zoals nu nog vaak gebeurt. Uit psychologisch onderzoek is gebleken dat er dan vaak geselecteerd wordt op vooroordelen en stereotypen. Objectief selecteren betekent bijvoorbeeld dat de tekst in een advertentie neutraal is, dat de procedure transparant is en dat alle kandidaten dezelfde vragen voorgelegd krijgen. Toezicht door inspectie Werkgevers en wervingsbureaus moeten een werkwijze ontwikkelen waarin staat hoe ze objectief gaan selecteren. De arbeidsinspectie gaat daar toezicht op houden. Vooral mensen met een migratieachtergrond en ouderen ervaren discriminatie op de arbeidsmarkt. "Iedereen moet gelijke kansen hebben", zegt Van Gennip. Dat ze nu haar voorstel heeft afgezwakt betekent volgens haar niet dat de wet geen effect meer heeft. "De wet geldt nog steeds voor twee derde van alle werknemers in Nederland." Ze hoopt dat ook de kleinere werkgevers uiteindelijk op deze manier zullen gaan werken. Over het doel van de wet, het tegengaan van discriminatie op de arbeidsmarkt, is iedereen het wel eens. In de Tweede Kamer werd de wet met een ruime meerderheid aangenomen. Maar in de Eerste Kamer zijn er nu veel zorgen over de effectiviteit ervan. VVD en ChristenUnie Twee partijen die in de Tweede Kamer nog voor stemden, VVD en ChristenUnie, hebben in de Eerste Kamer bezwaren. Ze hebben een voorstel gedaan om eerst een praktijkproef te houden om te kijken of het systeem wel werkt. Volgens de minister is de effectiviteit wel degelijk al bewezen. De toezegging die CDA-minister Van Gennip nu doet is voor de VVD niet genoeg om de wet morgen bij de stemmingen te steunen. Senator Petersen houdt vol dat niet genoeg duidelijk is of de wet ook bij grotere bedrijven wel het beoogde effect zal hebben. Ondertussen is het wel een extra administratieve last voor werkgevers, stelt hij. Ook de ChristenUnie had dus bezwaren tegen het voorstel, maar na de toezegging van Van Gennip zegt senator Huizinga-Heringa: "Wij zijn blij met de brief van de minister." De steun van de ChristenUnie is echter nog niet genoeg voor een meerderheid in de Eerste Kamer. Telefoontje naar 50Plus De sleutel lijkt nu te liggen bij de eenmansfracties van 50Plus en OpNL, de vertegenwoordiger van regionale en lokale partijen in de senaat. Het is nog onduidelijk hoe die partijen morgen gaan stemmen. 50Plus-senator Van Rooijen kan nog wel een telefoontje van Van Gennip verwachten, zegt de demissionaire minister zelf. "Al is het maar omdat juist veel senioren discriminatie ondervinden bij het zoeken naar een baan." Het zou volgens haar "pijnlijk voor Nederland" zijn als de wet alsnog sneuvelt.
nos.nl
Verzamelaars mochten nazi-dolken te koop aanbieden op beurs Houten
Twee handelaren die nazi-dolken met hakenkruizen en SS-symbolen te koop aanboden op een beurs in Houten in 2021, deden niets strafbaars. Ook de organisator van de Militaria-beurs valt niets te verwijten, heeft de rechtbank bepaald. Een 54-jarige standhouder uit Ede en een 57-jarige man uit Venray hadden dolken te koop staan waarin het logo van de SS en het SS-motto 'Meine Ehre heißt Treue' stonden gegraveerd. Dit soort dolken werd voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog uitgereikt aan leden van de elite-eenheid van de nazi's. De organisator wist van de aanwezigheid van de dolken op zijn beurs, schrijft RTV Utrecht. Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) en het Centraal Joods Overleg (CJO) deden aangifte tegen de organisator. Ze vonden het kwalijk dat er geld werd verdiend aan de "nazipropaganda" die op de beurs werd aangeboden. Jodensterren Behalve dolken betrof het ook Jodensterren en SS-insignes. Het Openbaar Ministerie noemde het aanbieden van de Jodensterren na onderzoek "moreel onacceptabel" maar niet strafbaar. Daarom werd besloten om de verkopers en de organisator alleen te vervolgen voor het aanbieden van de steekwapens. Het OM eiste vorige maand taakstraffen tegen de beursorganisator en de twee verkopers vanwege het aanbieden van "geweldsvoorwerpen die de misdaden verheerlijken die zijn begaan door Hitler en zijn naziregime". Vernederend De rechtbank gaat daar niet in mee. De rechter snapt wel dat de objecten "als vernederend kunnen worden ervaren, in het bijzonder door de Joodse gemeenschap". Maar volgens de rechtbank werden de historische objecten aangeboden met een commercieel doel en is niet gebleken dat ze verkocht werden om een nationaalsocialistisch of racistisch gedachtegoed uit te dragen.
nos.nl
Gevangene jaar te vroeg vrijgelaten, nu spoorloos
Een man die gevangenzat in de gevangenis in Zaanstad is door een fout ruim een jaar te vroeg vrijgelaten. Dat bevestigt de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) na berichtgeving van De Telegraaf. De man had nog 401 dagen in de cel moeten blijven. Op 21 december kreeg de man plotseling te horen dat hij naar huis mocht. De fout werd op 7 februari ontdekt door het Openbaar Ministerie. Meteen is een opsporingsteam ingeschakeld, maar de man bleek spoorloos verdwenen. Er wordt sindsdien actief naar hem gezocht door FASTNL. Dat politieteam spoort voortvluchtigen op die nog een lange celstraf hebben openstaan. Samenloop van omstandigheden Dat het kon misgaan, is volgens een woordvoerder van de DJI een samenloop van omstandigheden. Het was een menselijke fout in combinatie met "beperkingen van het informatiesysteem". Daardoor ging het in Zaanstad mis bij de herberekening van de duur van verschillende straffen. Waarom de gevangene een straf uitzat, wil de DJI om privacyredenen niet zeggen. Volgens een woordvoerder is er geen acuut gevaar voor de veiligheid.
nos.nl
Meer jongeren dan volwassenen hebben langdurig klachten na corona
Jongeren tot 25 jaar hebben vaker last van long covid dan volwassenen. 5 procent van de jongeren in de leeftijd 12-25 jaar zegt na een corona-infectie nog lang klachten te hebben. Bij mensen van 26 jaar en ouder is dat 3 procent, zegt het RIVM op basis van langlopend gezondheidsonderzoek. Jongeren die zeggen langdurige klachten te hebben, ervaren die volgens het onderzoek wel minder als grote beperking. Een vijfde zegt dat ze zich in het dagelijks leven heel erg beperkt voelen. Bij volwassen patiënten is dat bijna een kwart. De langdurige klachten variëren van vermoeidheid tot benauwdheid en geheugen- en concentratieproblemen. Volwassenen zeggen in het onderzoek ook dat ze hun verantwoordelijkheden minder goed kunnen nemen. Geen volledig zicht Over long covid (ook wel: post-covid) is nog altijd relatief weinig bekend. De registratie van mensen die eraan lijden is verre van compleet, waardoor er ook geen zicht is op de precieze omvang van de groep patiënten. Van de mensen in het onderzoek die zeggen dat ze langdurig klachten hebben, heeft minder dan 40 procent een longcoviddiagnose van de huisarts. Dat komt mogelijk doordat veel huisartsen nog geen expertise beschikken ten aanzien van long covid. Het grootste deel van de respondenten in het onderzoek denkt zelf dat hij of zij de aandoening heeft. In de coronacrisis was er veel discussie over maatregelen voor jongeren, omdat het beeld bestond dat die minder ziek werden van het virus maar er mentaal wel het zwaarst aan leden. De bevindingen komen van het Netwerk Gezondheidsonderzoek bij Rampen. Dat doet tot 2025 onderzoek naar de gevolgen van de coronacrisis op de gezondheid.
nos.nl
9 jaar cel en tbs voor stichten fatale brand Arnhem
Een 38-jarige vrouw die begin vorig jaar brand stichtte in een illegale woning in Arnhem, moet van de rechter negen jaar de cel in. Ook krijgt ze tbs met dwangverpleging opgelegd. Bij de brand in het noorden van de stad kwamen twee mensen om het leven en raakten meerdere panden verwoest. De brand woedde op 31 januari vorig jaar in een geïmproviseerde woning boven een schuur. De dader was op dat moment op bezoek bij de bewoner, een 46-jarige vrouw met wie ze bevriend was. Er was ook een derde vriendin bij, een vrouw van 51. De drie kregen die bewuste nacht ruzie, waarop de 38-jarige vrouw brand stichtte, concludeert de rechtbank. Waarschijnlijk heeft ze een knuffelbeer in brand gestoken. "De verdachte wist dat haar vriendinnen in de woning waren op het moment dat ze brand stichtte. Vanwege de snelheid waarmee het vuur zich uitbreidde naar de rest van de woning, konden de slachtoffers geen kant op", aldus de rechter. Ook leidde de kwestie voor schrik en angst in de omgeving, zei de rechter volgens Omroep Gelderland. Het vuur sloeg over naar enkele naastgelegen panden en de brandweer had uren nodig om de brand te bestrijden. Zeventig buurtbewoners moesten hun huis uit. Zeven panden in dezelfde straat werden na de brand onbewoonbaar verklaard. Stoornissen De veroordeelde vrouw kampt met psychische stoornissen en is verslaafd. Het Openbaar Ministerie had een celstraf van tien jaar en tbs met voorwaarden geëist. Die vorm van tbs geeft meer vrijheden dan tbs met dwangverpleging, maar de rechtbank noemt dat in dit geval "geen toereikende maatregel". Afgelopen augustus werd na onderzoek van Omroep Gelderland bekend dat de gemeente Arnhem al jarenlang meldingen over brandgevaar in het bewuste pand had gekregen. Sinds 2019 waren bij de gemeente vier uitgebreide klachten binnengekomen over brandveiligheid, maar ook over (drugs)overlast en prostitutie in het pand.
nos.nl
VN-Mensenrechtenraad: dood Mahsa Amini veroorzaakt door geweld
De dood van de Iraanse Mahsa Amini in 2022 was "onrechtmatig" en werd veroorzaakt door fysiek geweld, bevestigt onderzoek dat is uitgevoerd voor de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties. De 22-jarige Amini overleed toen zij in hechtenis was genomen door de moraalpolitie omdat ze zich niet had gehouden aan de islamitische kledingvoorschriften. Ook het geweld tegen vrouwen, dat na haar dood volgde bij het neerslaan van protesten, is onderzocht door de 'Fact-Finding Mission on Iran'. Iran heeft bij die protesten volgens de onderzoekers gebruikgemaakt van "onnodig en disproportioneel geweld". Meer dan 500 mensen kwamen om het leven en zeker 22.000 mensen werden opgepakt. Bij de protesten werden met machinegeweren demonstranten opzettelijk in het oog geschoten. Het rapport maakt melding van marteling, onrechtmatige executies, verkrachting en ander seksueel geweld tegen meisjes en vrouwen. Overheid ontkent Iran noemt de onderzoekers en de uitkomsten van hun onderzoek partijdig en niet onafhankelijk. Toen kort na de dood van Amini protesten uitbraken, ontkende het regime in Iran verantwoordelijkheid voor haar overlijden. Volgens de autoriteiten veroorzaakte een medische aandoening haar dood. Sinds de Iraanse revolutie van 1979 zijn islamitische kledingvoorschriften vastgelegd in de wet. Waar vrouwen binnen de religie in de regel zelf de keuze hebben om zich bedekken met lange, loszittende kleding en een hoofddoek, worden overtreders in Iran berispt, beboet of opgepakt.
nos.nl
Ontsnapte giftige cobra Lelystad na maand in dezelfde straat gevonden
Een giftige cobra die bijna een maand geleden in Lelystad ontsnapte, is terecht. De slang werd vanochtend teruggevonden in dezelfde straat als waar het dier ontsnapte. De slang, een schildneuscobra van 50 centimeter, ontsnapte op 19 februari uit een woning aan de Sont. Omdat het ging om een giftige soort, werden omwonenden door de gemeente gewaarschuwd en werd geadviseerd om ramen en deuren dicht te houden. Er werd verschillende keren met onder meer een speciale speurhond tevergeefs naar de slang gezocht. Omdat het nog relatief koud was voor een reptiel, werd ook gedacht dat de slang zich in de woning van de eigenaar had verstopt. Achtertuin Volgens Omroep Flevoland werd de slang vanochtend gespot in een achtertuin van een andere woning aan de Sont. Zowel de hulpdiensten als de eigenaar van de slang werden ingeschakeld. De gemeente Lelystad meldt dat de slang in een deurkozijn lag. "De eigenaar was binnen enkele minuten ter plaatse en heeft de slang direct gevangen en veilig opgeborgen", aldus de gemeente. Volgens de gemeente is de slang wat verzwakt door de kou maar is het dier verder gezond. De cobra wordt naar een opvang elders in het land gebracht. Volgens Omroep Flevoland heeft de eigenaar afstand gedaan van het dier.
nos.nl
Islamitische studenten in India belaagd omdat ze aan het bidden waren
Zeker vier buitenlandse islamitische studenten zijn gewond geraakt toen ze werden belaagd door hindoes in de Indiase provincie Gujarat. Een incident dat niet op zichzelf staat; de spanningen tussen hindoes en de aanzienlijke moslimminderheid in India lopen de laatste jaren op. Een groep van zo'n vijftien studenten was aan het bidden in een hostel bij de universiteit in Ahmedabad, omdat er op het universiteitsterrein geen moskee is. Een menigte, gewapend met stokken en messen, bestormde het hostel en vernielde kamers. Studenten filmden vanuit het hostel hoe de mannen erop los sloegen: Een van de studenten zegt tegen lokale media dat er op een gegeven moment 250 mensen waren die in koor 'Jai Shri Ram' (leve heilige Ram) riepen. Dit is een hindoeïstische groet die de god Ram prijst, maar die de laatste jaren steeds meer als strijdkreet door hindoe-nationalisten wordt gebruikt. "We kwamen naar India om te studeren en nu worden we aangevallen omdat het ramadan is en moslims aan het bidden waren. Nu breken ze de motoren af, alles wordt gesloopt", zegt een van de belaagde studenten in een video die hij zelf maakte van het geweld. Volgens Al Jazeera zijn vijf mensen opgepakt. Het Indiase ministerie van Buitenlandse Zaken heeft beloofd strenge maatregelen te nemen tegen de daders. Maar het hoofd van de universiteit zegt dat buitenlandse studenten moeten worden getraind in culturele gevoeligheid: "We zullen met hen gaan zitten, ze cultureel sturing geven en bespreken hoe we hun veiligheid kunnen versterken." Discriminerende wetten De relatie tussen de islam en het hindoeïsme in India is al eeuwen problematisch, maar de afgelopen jaren is steeds vaker sprake van geweld. Aanhangers van de hindoe-nationalistische partij van premier Modi vinden dat de Indiase samenleving rond het hindoeïsme moet worden gevormd. Sinds 2014, toen Modi aan de macht kwam, is het aantal discriminerende wetten tegen minderheden toegenomen. Het recentste voorbeeld is de Citizenship Amendment Act (CAA) die de regering heeft doorgevoerd in aanloop naar de verkiezingen komend voorjaar. De wet maakt het voor niet-moslims uit omringende landen makkelijker om Indiaas staatsburgerschap te krijgen dan voor moslims. Andere voorbeelden van de repressie zijn incidenten waarbij moslims werden gearresteerd omdat ze in het openbaar aan het bidden waren, terwijl dit niet illegaal is. Dat gebeurt op basis van wetten tegen het 'promoten van vijandigheid tussen groepen'. Maar deze worden vrijwel niet toegepast op hindoes die in het openbaar bidden of rituelen uitvoeren. De spanningen bereikten begin dit jaar een climax toen duizenden relschoppers probeerden te voorkomen dat een moskee zou worden gesloopt. Ze gooiden met stenen en benzinebommen naar de politie. Vijf mensen kwamen om het leven en zeker 150 raakten er gewond.
nos.nl
Politie Haïti slaat terug: doden bij gevechten met Barbecue-bendeleden
Haïti heeft opnieuw chaotische dagen achter de rug. Uit het door crisis geplaagde land komen berichten over plunderingen en toenemende honger, maar ook over politieacties die iets aan het bendegeweld proberen te doen. Afgelopen weekend waren er confrontaties tussen de politie en leden van de bende van Jimmy Chérizier, bekend als Barbecue. Daarbij zouden meerdere bendeleden om het leven zijn gekomen. Ook zijn wapens in beslag genomen. Volgens diverse media gingen politie-eenheden afgelopen weekend een buurt binnen die bekendstaat als bolwerk van Barbecue-aanhangers. Doel was volgens de politie om een wegblokkade op te heffen. Agenten zouden vervolgens in een schotenwisseling met bendeleden zijn terechtgekomen. Een dodental is niet genoemd. Persbureau AFP citeert uit een politieverklaring waarin staat dat "nieuwe strategieën worden toegepast met als doel bepaalde gebieden terug te winnen die de afgelopen dagen door gewapende bendes zijn bezet". Ook moeten verkeersblokkades worden opgeheven. Zaterdag was er ook een politieactie in de haven van de hoofdstad Port-au-Prince. Een bron zei tegen AFP dat daarmee de controle over de belangrijkste haven van het land moet worden teruggewonnen. Bendes hadden daar begin deze maand de controle overgenomen en containers geplunderd. Meer informatie over het verloop van die actie is er vooralsnog niet. Plunderingen Haïti wordt sinds eind vorige maand geteisterd door nieuw bendegeweld. President Henry heeft gezegd af te treden als er een overgangsbestuur is gevormd. Wanneer dat gebeurt, is niet duidelijk. Ondertussen kampt het land met plunderingen. Unicef zegt dat hulpgoederen voor baby's en kinderen uit de haven van Port-au-Prince zijn gestolen. Ook beademingsapparaten zijn weg. In Port-au-Prince is het kantoor van de consul van Guatemala vernield en leeggeroofd. Veel buitenlandse diplomaten zijn het land ontvlucht. Gisteren was er nog een evacuatievlucht voor meer dan dertig Amerikanen, vanuit de noordelijke stad Cap-Haïtien. De vaak straatarme bevolking blijft in chaos achter. Hongersnood dreigt Zo'n 60 procent van de naar schatting 11 miljoen Haïtianen leeft onder de armoedegrens. Volgens hulporganisaties dreigt voor bijna anderhalf miljoen mensen hongersnood. Een veel grotere groep heeft voedselhulp nodig. "Haïti heeft te maken met langdurige en massale honger", zegt een bestuurder van het Wereldvoedselprogramma tegen persbureau AP. Volgens hem is de mate van ondervoeding in sommige buurten van Port-au-Prince net zo groot als in oorlogsgebieden. In deze video zie je hoe het de afgelopen tijd heeft kunnen misgaan in het land:
nos.nl
Steeds vaker alleen pinnen bij parkeergarage, apotheek en bioscoop
Bij steeds meer parkeerplekken, apotheken en bioscopen kun je alleen nog maar met pin betalen. Dat blijkt uit onderzoek van bureau Locatus in opdracht van De Nederlandsche Bank (DNB). Tegelijk bleef het totale aantal 'pin-only'-winkels vorig jaar ongeveer gelijk. De onderzoekers bezochten eind vorig jaar ruim 5100 winkels, dienstverleners en marktkramen. Vooral bij parkeergarages is het steeds vaker alleen mogelijk om te pinnen. Het ging om zo'n 25 procent van het aantal parkeergelegenheden. Het jaar daarvoor was dat 16 procent. Het aantal pin-only-apotheken steeg van 12 naar 16 procent. Het aantal bioscopen waar je alleen kunt pinnen, nam toe naar 27 procent. Bij bibliotheken is er een voorzichtige omgekeerde ontwikkeling. In 2022 accepteerde 16 procent van de biebs geen contant geld, vorig jaar was dat 14 procent. Angst voor overval Het totale aantal winkeliers en dienstverleners dat cash weigert, bleef gelijk, op ongeveer 4 procent van alle ondernemers. De belangrijkste reden voor dit pin-only-beleid is veiligheid. Het merendeel van de winkeliers is bang voor een overval of inbraak en wil daarom geen contant geld in kas hebben. 30 procent van de eigenaren vreest dat personeel geld steelt uit de kassa of de kluis. 16 procent van de winkeleigenaren zegt dat klanten een voorkeur hebben om te pinnen en accepteert daarom geen cash meer. Klantvriendelijkheid Een reden om juist wel contant geld te accepteren, is klantvriendelijkheid. Verder wijst een meerderheid van de ondervraagden erop dat cash een wettelijk betaalmiddel is en daarom vindt dat je er nog steeds mee moet kunnen betalen. DNB noemde vorig jaar de toename van het aantal pin-only-winkels zorgelijk. Meerdere organisaties, waaronder de vier grote banken en Betaalvereniging Nederland, spraken af dat ze zich minimaal vijf jaar lang gaan inzetten om contant geld beschikbaar te houden. Zo zijn er afspraken gemaakt over het aantal geldautomaten en anti-witwasmaatregelen.
nos.nl
Taliban: 'Acht doden door luchtaanvallen Pakistan op Afghaans grondgebied'
Het leger van Pakistan heeft luchtaanvallen uitgevoerd op meerdere plekken in Afghanistan. Hierbij zijn zeker acht doden gevallen, meldt de Afghaanse Taliban. De spanningen tussen Islamabad en Kabul nemen de laatste tijd toe. De Pakistaanse aanvallen van vandaag komen twee dagen na de dood van zeven militairen bij een zelfmoordaanslag en een gecoördineerde aanval in het noordwesten van Pakistan. Woordvoerder van de Afghaanse Taliban, Zabihullah Mujahid, heeft de aanvallen in een verklaring veroordeeld. Hij zei dat drie vrouwen en drie kinderen zijn omgekomen in het district Barmal in de provincie Paktika, terwijl twee andere vrouwen zijn omgekomen bij een aanval in de provincie Khost. Mujahid zei dat de aanvallen worden gezien als een schending van het Afghaanse grondgebied. De lezing van het Pakistaanse leger over de aanvallen is anders: het zegt dat veiligheidstroepen vandaag een operatie hebben uitgevoerd in Noord-Waziristan, vlak bij de Afghaanse grens. Daarbij zouden acht militanten zijn omgekomen die betrokken waren bij de aanval van zaterdag. Het maakte geen melding van luchtaanvallen in Afghanistan. Aanslagen TTP De Pakistaanse staatsomroep meldt dat vanuit Afghanistan terreuraanvallen op Pakistan worden gepland. "Het is duidelijk dat de recente aanvallen in Pakistan volledig door Afghanistan worden ondersteund", klinkt het. Zaterdag kwamen zeven Pakistaanse soldaten om het leven toen een zelfmoordterrorist zijn met explosieven volgeladen vrachtwagen ramde op een militaire post in de stad Mir Ali, een stad in een provincie die grenst aan Afghanistan. Troepen doodden vervolgens zes aanvallers in een vuurgevecht. De Mir Ali-aanval werd opgeëist door een nieuw gevormde militante groep, maar volgens Pakistaanse veiligheidsfunctionarissen zou die bestaan uit leden van de Pakistaanse Taliban, ook wel de terreurorganisatie Tehreek-e-Taliban (TTP). Die groep valt vaker Pakistaanse soldaten en politie aan. Uitzettingsprocedure De Afghaanse Taliban grepen in 2021 de macht in Afghanistan nadat de Amerikaanse en NAVO-troepen waren teruggetrokken uit het land. De Afghaanse Taliban houden vol dat ze niet toestaan dat de Pakistaanse Taliban of welke andere militante groep dan ook het Afghaanse grondgebied gebruiken om aanvallen uit te voeren. Maar de TTP heeft de afgelopen de aanvallen in Pakistan opgevoerd, waardoor de betrekkingen tussen Kabul en Islamabad onder druk zijn komen te staan. De spanningen tussen de twee landen liepen nog verder op door een uitzettingsprocedure voor Afghanen die zonder geldige documenten in Pakistan woonden. De regering gaf als reden het toenemend aantal aanslagen in Pakistan, waarbij vaak Afghaanse terroristen betrokken zouden zijn. Volgens Pakistan leefden 1,7 miljoen Afghanen in het land zonder geldige verblijfsstatus.
nos.nl
Agent doodgeschoten bij huiszoeking België, ook vermoedelijke dader dood
Bij een huiszoeking in België is een agent om het leven gekomen. Een andere agent ligt zwaargewond in het ziekenhuis. Ook een derde raakte gewond, maar is buiten levensgevaar. De vermoedelijke dader is dood. Agenten van een opsporingsteam vielen vanochtend een huis binnen in Lodelinsart, een deelgemeente van Charleroi. De inval had te maken met drugs- en wapenhandel en de handel in voertuigen, zei het Openbaar Ministerie op een persconferentie. Toen de agenten de woning binnengingen, opende iemand vanachter een deur het vuur en verstopte zich. Een aantal politieagenten trok zich terug om hun gewonde collega's te verzorgen, daarna riepen ze versterking op. De verdachte van de schietpartij werd gearresteerd en gewond naar het ziekenhuis gebracht. Daar is hij aan zijn verwondingen overleden. De straat rond de woning is afgezet. Meeleven De ministers Verlinden van Binnenlandse Zaken en Van Tigchelt van Justitie spraken op de persconferentie van een zwarte dag en een nachtmerrie. Ze wensen slachtoffers en nabestaanden veel sterkte toe en benadrukken dat er respect voor de politie moet zijn. Premier De Croo laat weten dat hij meeleeft met de slachtoffers en nabestaanden. "Mijn gedachten zijn bij de familie en dierbaren van de politieagent die stierf in Lodelinsart, en bij de agent die zich tussen leven en dood bevindt", schrijft hij op X. "Het werk van onze wetshandhaving verdient respect. Het is verachtelijk om van hen een doelwit te maken."
nos.nl
Huiszoeking België loopt uit de hand, agent en verdachte omgekomen
Bij een huiszoeking in België is een agent om het leven gekomen. Een andere agent ligt zwaargewond in het ziekenhuis. Ook een derde raakte gewond, maar is buiten levensgevaar. Agenten van een opsporingsteam vielen vanochtend een huis binnen in Lodelinsart, een deelgemeente van Charleroi. De inval zou te maken hebben met een lopend onderzoek. Volgens persbureau Belga ontstond een schietpartij toen een man in het huis het vuur opende op de agenten. De verdachte van de schietpartij werd gearresteerd en gewond naar het ziekenhuis gebracht. Daar is hij aan zijn verwondingen overleden. De straat rond de woning is afgezet. Meeleven Premier De Croo laat weten dat hij meeleeft met de slachtoffers en nabestaanden. "Mijn gedachten zijn bij de familie en dierbaren van de politieagent die stierf in Lodelinsart, en bij de agent die zich tussen leven en dood bevindt", schrijft hij op X. "Het werk van onze wetshandhaving verdient respect. Het is verachtelijk om van hen een doelwit te maken." Aan het begin van de middag geven de autoriteiten een persconferentie over de zaak.
nos.nl
Weer Israëlische aanval op al-Shifa-ziekenhuis in Gaza
Bij een nachtelijke aanval van het Israëlische leger op het al-Shifa-ziekenhuis in Gaza is een onbekend aantal doden en gewonden gevallen. Ooggetuigen spreken tegenover de BBC van een catastrofale situatie en grote paniek in en rondom het complex. Palestijnse media spreken van tientallen doden en gewonden bij beschietingen op het medische complex. Het Palestijnse ministerie van Volksgezondheid, onder bewind van Hamas, zegt dat er mensen gestikt zijn nadat er brand was uitgebroken. "Stop deze slachting tegen zieken, gewonden, ontheemden en medisch personeel in het al-Shifa-ziekenhuis", zegt het ministerie in een verklaring. Volgens de Israëlische krant Haaretz worden vrouwen en kinderen uit het ziekenhuis geëvacueerd, mannen worden gearresteerd. Het leger zou pamfletten gedropt hebben in de omgeving met de waarschuwing om onmiddellijk te vertrekken. Ook roept het leger Hamasleden op zich over te geven. Het Israëlische leger zegt het meer dan tachtig mensen heeft gearresteerd, onder wie ook terroristen van Hamas. Bij eerdere invallen in ziekenhuis is gebleken dat er vaak onder de arrestanten ook onschuldige artsen, burgers en hulpverleners zitten. In het ziekenhuis schuilen duizenden Palestijnen voor de oorlog. Het is de vierde keer dat Israël het ziekenhuis heeft aangevallen, meldt nieuwszender Al Jazeera. Het leger zegt dat Hamas het complex in gebruik heeft genomen als commandocentrum waar hooggeplaatste Hamasleiders zich schuilhouden. Speciale troepen van het Israëlische leger drongen in burgerkleding het complex binnen. Kort daarna omsingelden tanks, drones en helikopters het ziekenhuis. Het al-Shifa-ziekenhuis was ooit het grootste ziekenhuis van de Gazastrook. In november viel het Israëlische leger ook al het ziekenhuis binnen. Het leger zei toen dat er onder het ziekenhuis een commandopost van Hamas is gevonden waarbij ook wapens zijn aangetroffen. Een woordvoerder van het leger noemde het ziekenhuis toen "misschien wel het kloppende hart van Hamas". Hamas zelf heeft altijd ontkent daar een basis te hebben. Bekijk in de video hieronder beelden van het Israëlische leger na de aanval op het ziekenhuis in november vorig jaar:
nos.nl
Drinkwaterbedrijven tegen nieuw kabinet: help met aanpak watervervuiling
Waterschappen en drinkwaterbedrijven doen een dringend beroep aan een nieuw kabinet om de watervervuiling in Nederland aan te pakken. De organisaties worstelen met de hoeveelheid schadelijke stoffen in het water en willen dat er desnoods een wettelijk verbod komt op schadelijke stoffen, zo schrijven ze in een gezamenlijk pamflet. De drinkwaterbedrijven noemen het een groot probleem dat er steeds meer schadelijke stoffen in het water zitten. Het gaat volgens voorzitter Pieter Litjens van Vewin, de vereniging van drinkwaterbedrijven, om onder meer nitraat uit de landbouw, bestrijdingsmiddelen, medicijnresten en PFAS, een verzamelnaam voor duizenden chemische stoffen. Er wordt jaarlijks door alleen al de waterschappen meer dan een half miljard euro gestoken in de zuivering van het rioolwater. Per jaar wordt 2 miljard kubieke meter rioolwater gezuiverd. "De inspanning wordt steeds groter", zegt Litjens. "Ik kan eerlijk gezegd niet aan mijn kinderen uitleggen dat we zo ongelofelijk veel investeren om rottigheid uit het water te halen die we er zelf in stoppen." De waterschappen en waterbedrijven zeggen dat ze het niet meer alleen kunnen. Volgens voorzitter Van der Sande van de Unie van Waterschappen doen beide organisaties al heel veel. "We lopen hierbij alleen wel tegen de grenzen van onze mogelijkheden en bevoegdheden aan. Voor de ruimtelijke ordening en voor wetgeving hebben we het Rijk nodig", zegt hij. Pleidooi voor verbod op PFAS Vorig jaar concludeerde milieuorganisatie Natuur & Milieu op basis van een burgeronderzoek al dat de waterkwaliteit van Nederlandse sloten en plassen slecht blijft. En cijfers uit 2022 wezen al uit dat het meeste oppervlaktewater in Nederland niet voldoet aan de normen. De waterschappen en drinkwaterbedrijven noemen "de nood heel hoog". Een verbod op PFAS zou kunnen helpen, zegt Litjens. Hij wijst erop dat het heel lastig is om die stoffen uit het water te krijgen. "En dan is het nog niet gegarandeerd dat het weg is. Het zal bij de bron aangepakt moeten worden." Bijvoorbeeld dus met een wettelijk verbod. Ook zegt Litjens dat goed mestbeleid nodig is om minder nitraat in het water te krijgen. En dat geldt ook voor bestrijdingsmiddelen, zegt hij. Bestrijdingsmiddelen zijn heel lastig uit het water te filteren. "Het kan door wetgeving, door een verbod op stoffen. Het is aan de politiek om dat te bekijken. De inspanningen die wij moeten leveren om drinkwater schoon af te leveren bij de mensen wordt steeds groter."
nos.nl
Aziatische Nederlanders ervaren net zoveel discriminatie als andere minderheden
'Sambal bij', 'treinkaper' of 'corona', zijn woorden die Nederlanders met een Aziatische achtergrond regelmatig naar hun hoofd krijgen geslingerd. Dat blijkt uit een onderzoek naar discriminatie bij die groep. Het is voor het eerst dat hier uitvoerig onderzoek naar is gedaan. Ruim een derde van de ruim 2500 bevraagde Nederlanders heeft het afgelopen jaar discriminatie ervaren. Dat gebeurt het vaakst bij mensen met een Chinese achtergrond, namelijk bij de helft. Naroepen wordt veel genoemd. Het zijn dan meestal (groepen) mannen die het doen, en doorgaans vrouwen die het slachtoffer zijn. "Ze worden uitgescholden met 'Ching Chang Chong' of 'hey loempia'. Vaak omdat zij herkend worden als zijnde Chinees, ook al is dit niet het geval", vertelt medeonderzoeker Iris Andriessen in het NPO NOS Radio 1 Journaal. Het onderzoek laat zien dat mensen van (Zuid-)Oost-Aziatische herkomst in dezelfde mate te maken hebben met discriminatie als mensen met een Marokkaanse, Turkse, Surinaamse of Antilliaanse herkomst. 'Helaas geen verrassing' De discriminatie beperkt zich niet tot beledigende woorden. Sommigen merken ook dat ze worden benadeeld, bijvoorbeeld bij het vinden van een baan of huis. De ervaringen leiden ertoe dat mensen psychische klachten ervaren. Ook voelen ze zich minder betrokken bij de samenleving. Resultaten die volgens minister van Sociale Zaken Karien van Gennip "helaas geen verrassing" zijn voor Nederlanders met Aziatische wortels. "Nu is voor iedereen zichtbaar op welke schaal deze discriminatie plaatsvindt. Het zorgt voor erkenning, maar geeft vooral een opdracht aan ons als samenleving." Het onderzoek is uitgevoerd door onder andere de Universiteit van Amsterdam en de Fontys Hogeschool Pedagogiek in Tilburg, in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Toename sinds corona Volgens de ondervraagden is de discriminatie toegenomen sinds de coronacrisis. Het is onduidelijk of er sindsdien daadwerkelijk meer wordt gediscrimineerd. Het kan ook zijn dat het bewustzijn van discriminatie is toegenomen of de bereidheid om dit te benoemen, aldus de onderzoekers. In de coronatijd werden mensen met Aziatische wortels vaak verwijtend aangesproken op hun uiterlijk, bespuugd en geschopt. Bij discriminatiemeldpunten kwamen die periode ook twee keer zoveel meldingen binnen. Aanleiding was de Chinese herkomst van de pandemie. 'Modelminderheid' Naar de ervaringen van andere groepen in Nederland is regelmatig onderzoek gedaan. Mensen met Aziatische wortels werden meestal buiten beschouwing gelaten. "Dat komt door het stereotype dat zij vaak als 'modelminderheid' worden gezien; ze veroorzaken weinig problemen en zouden die ook weinig ervaren", legt Andriessen uit. "Dit onderzoek heeft dat wel op zijn kop gezet." Ook 'positieve' stereotypen leiden tot discriminatie, bijvoorbeeld in de klas. "Het idee dat Chinezen altijd goed zouden zijn in wiskunde. Als je dat dan niet bent, moet je dat gaan uitleggen. En als je wel goed bent in wiskunde dan worden je eigen verdiensten gebagatelliseerd", zegt Andriessen. Number 39 with rice De discriminatie speelt al lange tijd. In het onderzoek staat een citaat van een ambtenaar uit 1929 over "onechte kinderen met zigeuner-oosterlingen-en chineezenbloed", verwijzend naar migranten in Nederland. Dat zanger Gordon als jurylid bij Hollands Got Talent bijna honderd jaar later in 2013 "which number are you singing? Number 39 with rice?" zei tegen een kandidaat met een Chinese achtergrond, roept bij de onderzoekers de vraag op of het discriminerende gedachtegoed ooit is verdwenen in Nederland. Het Kennisplatform Inclusief Samenleven gaat bijeenkomsten organiseren in gemeenten om "lokaal bewustwording op gang te brengen". Daarnaast gaat de Nationaal Coördinator Racisme en Discriminatie kijken hoe de resultaten "kunnen leiden tot een versterking" van het volgende Nationaal Programma tegen Discriminatie en Racisme.
nos.nl
Vorig jaar fors meer meldingen bij Huis voor Klokkenluiders
Bij het Huis voor Klokkenluiders hebben zich vorig jaar meer mensen gemeld vanwege het vermoeden van een misstand op werk. In totaal namen 369 mensen contact op met de instantie, een jaar ervoor waren het er 243. Dat blijkt uit het vandaag gepubliceerde jaarverslag. De toename van het aantal meldingen komt volgens Wilbert Tomesen, voorzitter van het Huis voor Klokkenluiders, mede door de toenemende aandacht voor klokkenluiderszaken. Zo was er vanuit de media meer aandacht voor misstanden op de werkvloer en ging vorig jaar een nieuwe wet in die klokkenluiders moet beschermen, de Wet bescherming klokkenluiders. Vermoedens van misstanden waarover mensen het Huis benaderen, gingen onder meer over de omgang met bedrijfsgeheimen en persoonsgegevens, vermoedens van fraude of het overtreden van veiligheidsvoorschriften. Ook kwamen er veel meldingen binnen over sociale (on)veiligheid en grensoverschrijdend gedrag op het werk. Opvallend was volgens Tomesen dat er in 2023 meer bestuurders, leidinggevenden, vertrouwenspersonen en zzp'ers tussen de melders zaten dan in voorgaande jaren. Meldingen uit de zorg 37 van van de 369 meldingen worden door het huis een 'klokkenluiderszaak' genoemd. Dat betekent dat er een redelijk vermoeden van een misstand was die het "maatschappelijk belang raakt"'. In de meeste klokkenluiderszaken ervaart de melder benadeling. Vaak gaat het om pestgedrag, sociale isolatie, intimidatie, beëindiging van het dienstverband of bedreiging. De helft van deze 37 zaken speelde in de semipublieke sector. Het ging in de zorg bijvoorbeeld over het onbevoegd verrichten van medische handelingen, dat ten koste kon gaan van de veiligheid van patiënten of cliënten. Of aantasting van de academische vrijheid in de academische wereld. "In eerste instantie kijken we naar wat er nog te redden is", zegt Tomesen over het traject na een melding. "Is er schade aangericht, kunnen we misschien samen met de melder naar de werkgever en kijken of de misstand kan worden opgelost? Kunnen we verdere benadeling voorkomen?" "Ook wijzen we mensen op hun rechten, en helpen we ze soms aan gesubsidieerde rechtshulp. Het is voor ons van belang dat mensen er geen schade van ondervinden of, wat nog vaker het geval is, nog verder benadeeld worden." Contact met werkgevers Werkgevers namen vorig jaar eveneens veel meer contact op met het Huis voor Klokkenluiders, omdat werkgevers het meldtraject volgens Tomesen graag goed willen inrichten. Volgens hem kijken werkgevers vaak anders naar de melding als het Huis voor Klokkenluiders erbij betrokken raakt. "We zijn er niet op uit de zaak te escaleren. We willen graag dat het voor iedereen weer goedkomt."
nos.nl